Produkcja towarowa wyłoniła się z produkcji naturalnej na przełomie wspólnoty pierwotnej i niewolnictwa. Wprawdzie rozwijała się ona, z pewnymi zahamowaniami, zarówno w ustroju niewolniczym jak i feudalnym, wciąż jednak dominowała w nich produkcja naturalna. Do pełnego jej rozwoju doszło dopiero w kapitalizmie, gdzie stała się powszechna. W ustroju socjalistycznym w pewnym stopniu zmniejsza się sfera jej działania. W historycznym rozwoju zmieniał się nie tylko zakres występowania produkcji towarowej, lecz również jej charakter, zdeterminowany przez typ własności środków produkcji. W różnych ustrojach społeczno-ekonomicznych występuje prosta produkcja towarowa, w żadnym jednak nie jest ona formą panującą.

W prostej produkcji towarowej bezpośredni producent jest równocześnie właścicielem środków produkcji, za pomocą których wytwarza towary. W rezultacie łączenia pracy właściciela, ewentualnie również członków jego najbliższej rodziny, z należącymi do niego środkami produkcji, powstaje towar, który jest jego własnością, Prostej produkcji towarowej odpowiada następujący schemat cyrkulacji towarów: T — P — T’. W tych warunkach producent sprzedaje swoje towary (T) za pieniądze (P) po to, by pieniądze następnie zużyć na kupno innych towarów.