Zakład rzemieślniczy pod wieloma względami jest podobny do rodzinnego gospodarstwa rolnego. Podobnie jego działalność opiera się na własnych środkach produkcji oraz własnych zasobach pracy, choć najczęściej uczestniczą w nim także osoby z zewnątrz przyuczane do zawodu. Rzenićzane przez regulację organów państwowej władzy gospodarczej; przedsiębiorstwa zarządzane autorytarnie przez samo kierownictwo i przedsiębiorstwa zarządzane przy współudziale załóg czy przez samorządy; przedsiębiorstwa nastawione wyłącznie na realizację (bieżącą i w długim okresie) nadwyżki przychodów nad wydatkami oraz przedsiębiorstwa, których ważnym celem jest realizowanie określonego wolumenu i asortymentu produkcji (zwłaszcza tzw. przedsiębiorstwa użyteczności publicznej) itd. Podstawowe znaczenie dla charakteru przedsiębiorstwa ma ustrój społeczno-ekonomiczny, w którym ono działa. Przedsiębiorstwa kapitalistyczne są oparte na prywatnej (indywidualnej lub grupowej) lub państwowej (czy państwowo-kapitalistycznej) własności środków produkcji i kapitału oraz na pracy najemnej. Ich zasadniczym celem jest maksymalizacja zysku w krótkim lub długim okresie.