Praca prosta jako jednostka pracy abstrakcyjnej, będąca najprostszym wydatkowaniem energii mięśni i umysłu człowieka, jest wspólnym mianownikiem wszystkich prac konkretnych. Każdą pracę złożoną można sprowadzić do pracy prostej jako odpowiednią jej wielokrotność. Im więcej wysiłku mięśni i umysłu wymaga dana praca (uwzględniając nakłady na zdobycie kwalifikacji), tym bardziej jest złożona, tym jest większą wielokrotnością pracy prostej. Jeżeli założymy, że jakaś praca konkretna, A, jest w danych warunkach pracą prostą, a jakaś inna praca konkretna, B, wymaga dwukrotnie większego wysiłku mięśni i umysłu, to praca B jest dwukrotnie bardziej złożona niż praca A.

Toteż produkty wymagające określonego czasu pracy B są w wymianie równoważne produktom wymagającym dwukrotnie dłuższego czasu pracy A. Następstwem dwoistego charakteru pracy zawartej w towarze są dwie jego właściwości. Praca konkretna tworzy społeczną wartość użytkową towaru, natomiast praca abstrakcyjna wartość towaru. O wielkości wartości towaru decyduje czas społecznie niezbędny do jego wytworzenia. Czas ten, a wraz z nim wielkość wartości towarów, ulega zmianie pod wpływem zmian siły produkcyjnej pracy (wydajności pracy), na którą składają się, z jednej strony, przeciętne umiejętności pracowników i przeciętna intensywność ich pracy, z drugiej zaś różnorodne warunki pracy: techniczne, organizacyjne i naturalne.